برترین نژاد گاو شیری در دنیا که بیشترین میزان شیر را تولید می کنند

گاوها حیواناتی بسیار مهم در صنعت لبنیات و تولید شیر در سراسر جهان هستند. از دوران‌ قدیم، انتخاب و پرورش آنها برای بهینه‌سازی ظرفیت تولید شیر، انجام می‌شد، بنابراین نژادهای مختلف و خاصی برای تولید شیر، پرورش داده شدند. در سال های پیش، ایران از کشورهایی بود که دامپروری سنتی و عشایری در آن مرسوم تر بود. با افزایش جمعیت و نیاز بیشتر به لبنیات و پروتئین، صنعت دامداری و دامپروری در ایران به سمت مکانیزه شدن و تاسیس گاوداری های مدرن به همراه اصلاح نژادی گاو ها برای تولید شیر بیشتر، رفت. پس بیایید در این مقاله، با پنج نژاد برتر گاو شیری برای دامپروری ها آشنا شویم و ویژگی‌ها، زادگاه و نقش آنها در صنعت لبنیات را بررسی کنیم.

هلشتاین، برترین نژاد گاو شیری

هلشتاین-فریزن معروف به هلشتاین ملکه شیر است. نژاد هلشتاین، برترین نژاد گاو شیری است. این نژاد در هلند در دهه 1850 پرورش یافت و زادگاه آن هلند شمالی و فریزلند و مناطق شلزویگ-هولشتاین در شمال آلمان است. دامداران در اروپا به این نژاد هلشتاین می‌گویند، در حالی که در آمریکا آن را هلشتاین-فریزن می نامند.

مشخصه اصلی این نژاد، بدن بزرگ آن است. گاوهای ماده این نژاد وزنی بین 600 تا 700 کیلوگرم و قد متوسطی حدود 1.45 متر دارند، در حالی که گاوهای نر وزنی بین 900 تا 1200 کیلوگرم دارند و می‌توانند به قد 1.52 متر برسند. این گاوها دارای پستان‌های بزرگ و پرشیری هستند که برای تولید زیاد شیر بسیار مناسب است. ظاهر این نژاد معمولا به دو صورت است. رایج‌ترین نوع، پوستی با خال های سیاه و سفید (ژن غالب) است و نادرترین نوع، پوستی با لکه‌های قرمز و سفید (ژن مغلوب) است. از سایر ویژگی‌های این نژاد می‌توان به تطبیق پذیری بیشتر با آب و هوای سرد و معتدل، طبیعت مطیع و آرام و راحتی در پرورش اشاره کرد.

نژاد هلشتاین به دلیل تولید زیاد شیر، دارای پستان‌های بزرگی است، اما این نژاد بیشتر از سایر نژادها به ورم پستان و مشکلات تولید مثلی مبتلا می‌شود. میزان تولید شیر یک گاو هلشتاین-فریزن به عوامل مختلفی مانند محیط و نوع تغذیه بستگی دارد. به عبارت دیگر، اگر رژیم غذایی بر اساس علوفه باشد، این نژاد در هر دوره شیردهی (305 روز) تقریباً چهار تا پنج هزار لیتر شیر تولید می‌کند.

اما اگر خوراک اصلی غلیظ باشد (مخلوط کنسانتره‌ای که از مکمل‌های پروتئینی، منابع انرژی‌زا مانند غلات (ذرت، جو)، چیپس تاپیوکا و خوراک‌های ملین مانند سبوس (سبوس برنج، سبوس گندم) تشکیل شده است، استفاده می‌شود)، گاو در هر دوره شیردهی (305 روز) تقریباً ده هزار تا دوازده هزار لیتر شیر تولید می‌کند. بنابراین، دلایل شهرت نژاد هلشتاین به تولید شیر بی‌نظیر، عملکرد بالا در مقابل هزینه‌های خوراک کمتر و وجود ژنتیک استثنایی آن است.

نژاد جرسی

یکی از برترین نژاد های گاو شیری، نژاد جرسی می باشد. زادگاه این گاو جزیره جرسی در انگلیس است. این نژاد کوچکتر از گاو هلشتاین است. پوست آن در طیف های مختلف رنگ قهوه‌ای روشن تا تیره است. این نژاد چشمانی بزرگ و پوزه‌ای سیاه و بزرگ دارد و با این مشخصه ها می‌توان به راحتی این گاو را تشخیص داد. شانه های جلویی این گاو ساختاری عالی برای نگه داشتن جثه آن ها دارد و استخوان های آن ها نیز نسبت به جثه، ریز نقش هستند. به دلیل وزن سبک، این نژاد با مناطق مختلف سازگاری دارد و همچنین بسیار مطیع و آرام است.

گاو جرسی به دلیل کیفیت بالای شیری که تولید می‌کند و محتوای غنی از چربی و پروتئین آن، متمایز است. شیر گاو جرسی حاوی 25 درصد کلسیم بیشتری نسبت به میانگین است. به عبارت دیگر، با وجود اینکه تولید شیر گاو جرسی کمتر از گاو هلشتاین است، اما کیفیت شیر آن بسیار بالا است. این گاو می‌تواند در شرایط مناسب تا 10000 لیتر شیر در دوره شیردهی تولید کند و در شرایط آب و هوایی گرم‌تر تا 5000 لیتر شیر تولید می‌کند.

شیر گاو جرسی دارای 4.84 درصد چربی و 3.95 درصد پروتئین است. به همین دلیل، این نژاد به طور گسترده‌ای برای تولید محصولات لبنی با کیفیت بالا مانند پنیر، بستنی و کره پرورش داده می شود. کیفیت بالای شیر گاو جرسی با تغذیه مبتنی بر علف تازه و علوفه بهبود می‌یابد. همچنین، نژاد جرسی با انواع مناطق و آب و هوا سازگاری خوبی دارد و در مقابل گرما بسیار مقاوم است. لازم به ذکر است که این نژاد هم برای تولید لبنیات و هم گوشت بسیار مناسب است.

نژاد گرنزی

زادگاه نژاد گرنزی (Guernsey) نیز مانند نژاد جرسی، جزایر کانال انگلیس است، به ویژه جزیره گرنزی. این نژاد برای اولین بار در قرن 18 به عنوان یک نژاد متمایز شناخته شده و پرورش داده شد. گرنزی به دلیل تولید شیر با کیفیت، سازگاری با شرایط سخت و طول عمر زیاد، بسیار معروف است. گاوهای این نژاد حتی در پانزده سالگی نیز تولید مثل می‌کنند.

درباره ظاهر این گاو، می توان گفت که پوستی با رنگ‌های متنوع دارد؛ از طیف های مختلف نارنجی و سفید تا طیف های تیره‌تر مانند قهوه‌ای. یک ویژگی منحصر به فرد این نژاد، تولید شیری با محتوای بتاکاروتن بالا است که به همین دلیل شیر آن ها، به شیر طلایی معروف است.

حتی گاهی به گاوهای گرنزی “گرنزی طلایی” نیز گفته می‌شود. شیر تولیدی این گاوها غنی از پروتئین است و طعم خاصی دارد. این ویژگی‌ها باعث شده است که نژاد گرنزی به عنوان یک انتخاب محبوب در میان تولید کنندگان لبنیات محسوب شود، زیرا آنها به دنبال تمایز و کیفیت بالای محصولات خود در بازار هستند.

نژاد سوئیسی قهوه‌ای یا براون سوئیس گاوهای شیری

زادگاه نژاد براون سوئیس، همانطور که از نامش پیداست، سوئیس است. این نژاد به دلیل مقاومت و توانایی سازگاری با محیط‌های مختلف شناخته شده است. بنابراین، این نژاد تقریبا گران قیمت است، هم به دلیل تولید مداوم شیر و هم به دلیل توانایی در بقا در شرایط دشوار و چالش برانگیز. ظاهر گاو های براون سوئیس‌ به طور کلی همراه با پوستی قهوه‌ای و سفید رنگ است.

شیر تولیدی توسط گاوهای براون سوئیس به دلیل تعادل خوبی که بین محتوای چربی و پروتئین دارد، مشهور است و آن را برای انواع محصولات لبنی، به ویژه پنیرها، مناسب می‌سازد. علاوه بر این، این نژاد به دلیل بهره‌وری خوراک و توانایی تبدیل موثر مواد غذایی مصرفی به تولید شیر، به یک انتخاب اقتصادی برای بسیاری از تولیدکنندگان تبدیل شده است.

نژاد آیرشایر

زادگاه نژاد آیرشایر، اسکاتلند است و در سال 1812 به عنوان یک نژاد متمایز پرورش داده شد. گاوهای آیرشایر قوی هستند و داری پوستی نارنجی و سفید هستند. این گاو ها به خاطر سر خاص و هوشیاری بالایشان شناخته می‌شوند. تولید شیر گاو های نژاد آیرشایر در چراگاه ها و با تغذیه ای مبتنی بر علف تازه، بسیار خوب است. این نژاد به دلیل کاهش تعداد سلول‌های سوماتیک، شیر با کیفیتی تولید می‌کند.

سه ویژگی دیگر نیز در این نژاد چشمگیر است. این ویژگی های خاص، شامل این موارد می باشند: آیرشایر به راحتی زایمان می‌کند، طول عمر خوبی دارد و بیماری‌های ژنتیکی در آن ها بسیار کم است. بنابراین، شیر آیرشایر به عنوان شیر ایده‌آل برای نوشیدن شناخته می‌شود و به دلیل تعادل بین محتوای چربی و پروتئین، مشهور است. این نژاد در میان تولید کنندگان لبنیاتی که به دنبال گاوهای کارآمد و سازگار با قابلیت رشد در شرایط مختلف هستند، شناخته شده است.

نتیجه گیری

گاوهای این پنج نژاد برتر گاو شیری، که هسته اصلی صنعت لبنیات در سراسر جهان را تشکیل می‌دهند، ویژگی‌های متمایزی دارند که آن‌ها را به گزینه‌های محبوبی برای تولید کنندگان تبدیل کرده‌اند. راندمان تولید شیر بالا، کیفیت برتر شیر تولیدی و سازگاری با محیط، از مهمترین ویژگی‌های آن‌ها است. تولیدکنندگانی که به دنبال گاوهای شیری قابل اطمینان و تولید شیر با کیفیت هستند، به این نژادها روی می‌آورند.

این نژادها بسیار در صنعت لبنیات جهانی تأثیرگذار هستند و نقش مهمی در تأمین نیازهای شیر و محصولات لبنی دارند. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردشان، این گاوها به عنوان نماد تضمین کیفیت و قابلیت اعتماد در صنعت لبنیات شناخته می‌شوند. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد، همچنین برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با نکات مهم در تاسیس گاوداری می توانید به مطلب مورد نظر مراجعه فرمایید.